İngiltere’de yapılan kapsamlı bir araştırma, erken yaşta başlayan demansın risk faktörlerini gün yüzüne çıkardı. 2023 yılında yayımlanan çalışmada, 65 yaş altı 356 binden fazla kişinin sağlık ve yaşam tarzı verileri analiz edildi.
Daha önceki araştırmalar genetik nedenlere odaklanırken, bu yeni çalışma yaşam tarzı ve sağlık faktörlerinin de önemli bir rol oynadığını gösterdi.
Düşük Sosyoekonomik Durum ve Sosyal İzolasyon Öne Çıkıyor
Araştırmaya göre, düşük sosyoekonomik durum, sosyal izolasyon, işitme kaybı, felç, diyabet, kalp hastalığı ve depresyon genç yaşta demans riskini artıran başlıca etkenler arasında bulunuyor.
Bunların yanı sıra, D vitamini eksikliği ve vücuttaki iltihabi yanıtı gösteren C-reaktif protein seviyesinin yüksek olması da risk faktörleri arasında yer aldı.
Genetik Yatkınlık Önemli Ama Tek Başına Yeterli Değil
Çalışmada, Alzheimer hastalığı ile ilişkilendirilen ‘ApoE 4’ gen varyantlarına sahip kişilerde de erken yaşta demans riskinin arttığı görüldü. Ancak araştırmayı yürüten uzmanlar, her demans vakasının sadece genetikle açıklanamayacağını vurguladı.
Maastricht Üniversitesi’nden nörobilimci Stevie Hendriks, “Sebebin genellikle genetik olduğu varsayılıyor fakat birçok kişi için sebep tam olarak bilinmiyor. Bu nedenle diğer risk faktörlerini araştırdık” dedi.
Değiştirilebilir Risk Faktörleri Umut Vadediyor
Araştırmanın sonuçları doğrudan bir neden-sonuç ilişkisi kurmasa da, erken yaşta başlayan demans hakkında daha net bir tablo sunuyor.
Uzmanlar, değiştirilebilir yaşam tarzı faktörlerine odaklanarak sadece hastalığın yönetilmesi değil, önlenmesi için de yeni fırsatlar yaratılabileceğini ifade ediyor.
