Endemik bitkiler arasında yer alan ve doğadan toplanması yasak olan salep orkidesi, Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan alınan özel izinle Samsun'da yetiştiriliyor. Kurutulup öğütüldükten sonra toz halinde satılan bu kıymetli bitkinin ekonomik değeri dikkat çekiyor.
19 Mayıs Ekolojik Üreticiler Eğitim ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Hakkı Karaman, "2025 yılında salebin yaş alım fiyatının 500 TL olması bekleniyor. Kurutulduğunda ise 5-6 kilogram yaş salebin sadece 1 kilogramı elde ediliyor. Kurutma işlemi sonrası kilosu 3 bin TL’ye, toz haline getirildiğinde ise 6 bin TL’ye satılıyor. Salebin katkısız kullanılması, hem sağlık hem de kalite açısından önemli" dedi.
Samsun, Türkiye’nin Salep Merkezi
Nesli Tehlike Altındaki Yabani Bitki ve Hayvan Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) kapsamında koruma altına alınan salep bitkisi, Türkiye’de en çok Samsun’da üretiliyor. 2024 yılında Samsun’da salep üretimi çoğaltım amaçlı 115 dekar alanda 63 ton, gıda amaçlı 71 dekar alanda 42,5 ton olarak gerçekleşti. Samsun dışında Aydın, Balıkesir, Kahramanmaraş ve Burdur gibi illerde de üretim yapılıyor ancak Samsun bu alanda lider konumda.
Salep Çiftçileri Ücretler Konusunda Endişeli
Yeni düzenlemeler kapsamında, salep üretimi yapan çiftçilerden 2024 yılında kayıt işlemleri ve hasat dönemi için toplamda 3.490 TL gibi bir ücret alınacağı açıklandı. Bu durum çiftçiler arasında tedirginlik yarattı. Başkan Karaman, "Bu uygulama çiftçilerin önünü kesebilir. Bakanlıkla görüşerek çiftçilerin mağdur olmaması için çalışıyoruz" dedi.
Türkiye, Endemik Bitki Çeşitliliğinde Lider Ama...
Türkiye’nin 3 bin 700 endemik bitki türüyle Avrupa ülkelerini geride bıraktığını belirten Karaman, "Ancak bu bitkilerden faydalanma oranı sadece %0,4. Avrupa’da bu oran %74,5. Türkiye’de bu oranı artırmak için daha fazla destek ve çalışma gerekiyor" dedi.
