Samsun’un Atakum ilçesi Büyükoyumca Mahallesi'ndeki Kurupelit mevkisinde 2009 yılında gerçekleştirilen kazılar, Amisos Antik Kenti'nin yerleşim hareketleri ve kolonizasyon sürecine ışık tuttu. Kazılarda, arkaik ve klasik dönemlere ait Kybele tanrıça heykelcikleri ile seramik eserler gün yüzüne çıkarıldı. Bu eserler şu anda Samsun Müzesi'nde sergileniyor.
Kybele Heykelcikleri ve Dinsel İzler
Samsun Müzesi’nde görevli arkeolog Orhan Alper Şirin, yapılan kazılardan elde edilen buluntuların, MÖ 6. yüzyıldaki kolonizasyon ve dini inançların devamlılığına dair önemli bilgiler sunduğunu belirtti. “Kylix (bir tür kadeh) üzerinde 'Kybele için' yazılı Grekçe metinler, Miletli kolonistlerin dinsel ritüellerini bu bölgede sürdürdüğünü gösteriyor” dedi.
Amisos Antik Kenti’nin İlk Temelleri
Miletli ve Atinalı kolonistlerin yerleşimiyle temelleri atılan Amisos Antik Kenti, MÖ 550’lerde başlayan bir kolonizasyon sürecinin izlerini taşıyor. Şirin, kazılarla elde edilen bulguların, antik kentin lokalizasyonuna dair ilk somut verileri sunduğunu ifade etti. “2009 öncesine kadar kentin ilk yerleşim alanıyla ilgili net bir bilgi yoktu. Buluntular, kentin arkaik ve klasik dönemlerden Helenistik döneme kadar uzanan tarihsel süreçteki önemini gözler önüne seriyor” diye ekledi.
Samsun’da İlk Kentleşmenin İzleri
Şirin’in açıklamalarına göre, Samsun'da ilk kentleşme süreci, Atakum bölgesindeki Çakalca-Karadoğan Höyüğü’nde başladı. Helenistik döneme kadar uzanan bu süreç, daha sonra Toraman Tepe ve çevresinde devam etti. Kentin akropol alanı ise Selahiye, Karasamsun, Baruthane ve Kadifekale gibi mahallelere yayılan nekropol alanıyla zenginleşti.