Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi, Kars Aile Mahkemesi’nin bebeklerinden topuk kanı alınmasını reddeden bir aile hakkında verdiği kararı iptal etti. Kars İl Sağlık Müdürlüğü’nün, Yenidoğan Tarama Programı kapsamında koruyucu ve destekleyici tedbir talebiyle yaptığı başvuruyu reddeden Kars Aile Mahkemesi kararı, istinaf mahkemesi tarafından oy birliğiyle kaldırıldı.
Kars’ta yaşayan K.S. ve S.S. adlı çift, yenidoğan tarama programı kapsamında bebeklerinden alınması gereken topuk kanı örneğini vermeyi reddetti. Topuk kanı alınmasının hayati önem taşıyan hastalıkların erken teşhisinde büyük rol oynadığına dikkat çeken Kars İl Sağlık Müdürlüğü, koruyucu sağlık tedbirlerinin alınması amacıyla mahkemeye başvurdu. Ancak Kars Aile Mahkemesi, çiftin bu talebi reddetme özgürlüğü olduğunu belirterek Sağlık İl Müdürlüğü’nün talebini geri çevirdi.
Kars İl Sağlık Müdürlüğü, yerel mahkemenin bu kararını istinaf mahkemesine taşıdı. Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi, Kars Aile Mahkemesi'nin 20 Ağustos 2024 tarihli kararını kaldırarak dosyayı tekrar mahkemeye gönderdi. İstinaf mahkemesi, kararında yerel mahkemenin usul hatası yaptığını ve tarafların dinlenme hakkının ihlal edildiğini belirtti.
İl Sağlık Müdürlüğü’nden Gelen İtiraz
Kars İl Sağlık Müdürlüğü, dilekçesinde topuk kanı almanın çocukların sağlıklarını korumaya yönelik bir uygulama olduğunu, bu programın çocukların üstün yararını gözettiğini ve erken teşhisin altın değerinde olduğunu vurguladı. Yerel mahkemenin kararında Dünya Sağlık Örgütü’nün uygulamalarına ilişkin hatalı bir gerekçenin kullanıldığını belirten müdürlük, kararın kaldırılmasını talep etti.
Topuk Kanı Taraması Neden Önemli?
Türkiye’de her bebek, fenilketonüri, konjenital hipotiroidi, kistik fibrozis ve biyotinidaz eksikliği gibi hayati hastalıkların taranması için topuk kanı testi ile kontrol ediliyor. Bu hastalıkların erken teşhisi, çocukların yaşamları boyunca karşılaşabilecekleri kalıcı hasarların önüne geçilmesini sağlıyor. Yenidoğan tarama programı, bebeklerin sağlıklı bir şekilde hayata başlamaları için büyük bir önem taşıyor.
Ne Olmuştu?
Kars’ta yaşayan bir aile, bebeklerinden topuk kanı alınmasına karşı çıkmış ve Sağlık İl Müdürlüğü'nün mahkemeye başvurmasıyla konu yargıya taşınmıştı. Kars Aile Mahkemesi, ailenin bu talebi reddetme özgürlüğü olduğunu belirterek talebi geri çevirmişti. Ancak Erzurum İstinaf Mahkemesi, bu kararın usul ve hukuka aykırı olduğuna hükmetti ve yerel mahkemenin kararını kaldırdı.
Bu karar, Türkiye'de zorunlu yenidoğan tarama programlarına karşı çıkan ailelerin konuyla ilgili tartışmalarını yeniden gündeme getirdi. Sağlık yetkilileri, bebeklerin sağlığı için topuk kanı alımının vazgeçilmez olduğunu belirterek, bu programların halk sağlığını korumada kritik önem taşıdığını ifade ediyor.
