Günümüzde sosyal medya kullanımının artmasıyla birlikte, bu platformların olumsuz etkileri de daha çok konuşulmaya başlandı. Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Aşkın Esen Hastürk, sosyal medyanın aşırı ve gereksiz kullanımına bağlı olarak gelişen "beyin çürümesi" kavramını anlatarak önemli uyarılarda bulundu.
Oxford Sözlüğü tarafından "beyin çürümesi" (Brain Rot), yılın kelimesi seçilirken, bu kavram sosyal medyanın entelektüel fonksiyonlar ve insan ilişkileri üzerindeki olumsuz etkilerini tanımlıyor.
Beyin Çürümesi Nedir?
Prof. Dr. Hastürk, "Beyin çürümesi, sosyal medyanın aşırı kullanımıyla entelektüel işlevlerin bozulması, hafıza sorunları, izolasyon ve depresyon gibi belirtilerle ortaya çıkan genel bir tablodur." dedi. Sürekli bildirim kontrolü, sosyal medyanın hobilerden ve insan ilişkilerinden önde tutulması gibi davranışların bu durumun belirtileri olduğunu vurguladı.
Kimler Risk Altında?
"Beyin çürümesi" tüm yaş gruplarını etkileyebilirken, en çok çocuklar ve ergenler risk altında. Prof. Dr. Hastürk, özellikle pandemi sonrası dönemde 6-14 yaş grubu çocuklarda sosyal medya kullanımının yüzde 70’lere çıktığını belirtti. Bu durum, ergenlik dönemi için kritik olan sosyal ve duygusal gelişimi olumsuz etkiliyor.
Önlemler ve Tavsiyeler
Prof. Dr. Hastürk, ekran bağımlılığının önlenmesi için ailelere şu önerilerde bulundu:
- Telefon Kullanımına Sınır: Telefon kullanımı için yaş sınırı koymak (16 yaş altına telefon alınmaması).
- Ekran Süresi Kontrolü: Yemek saatlerinde, sohbetlerde ve uyku sırasında telefonun kapatılması.
- Cihazsız Alanlar: Yaşam alanlarında cihazsız zaman dilimleri oluşturmak.
- Rol Model Olmak: Ebeveynlerin ekran kullanımında dengeli bir örnek sergilemesi.
- Hobiler ve İnsan İlişkileri: Çocukların sosyal aktiviteler ve hobilerle daha fazla vakit geçirmesini teşvik etmek.
Sosyal medyanın vazgeçilmez bir araç haline geldiğini belirten Prof. Dr. Hastürk, bilinçli kullanımın hem bireysel hem de toplumsal sağlığı korumak adına önemli olduğunun altını çizdi.