Hepimiz ana haber kanallarında, sosyal medyada veya çeşitli iletişim kanallarında bir trafik kazasında, iş kazasında veya hastanede vb. yerlerde ölümlü kazaların ve yaralanmaların olduğunu görüyoruz.
Bu kazaların sonucunda insanlarımızın öldüğünü veya yaralandığını öğreniyoruz. Sonrasında ise bu ölümlere veya yaralanmalara sebebiyet veren şahısların çok kısa hapis cezaları aldığını ve kısa sürede hapisten çıktıklarını görüyoruz. Bugünkü yazımızda siz değerli okuyucularımıza, kısaca ve özet şekilde bu durumun nedenlerini anlatacağız.
TAKSİRLE ADAM ÖLDÜRME SUÇU (TCK. M. 85)
Taksirle insan öldürme, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı bir kusurlu davranış ile öngörülebilir nitelikte bir neticenin “öngörülemeyerek” bir kimsenin hayatına son verilmesidir. Taksirin unsurları ise şunlardır:
Hareketin iradi olması,
Sonucun istenmemesi,
Hareket ile sonuç arasında nedensellik (illiyet) bağının bulunması,
Sonucun öngörülebilir olmasına rağmen öngörülmemiş olması.
Taksirle Ölüme Neden Olma Suçu Örnekleri
Taksirle ölüme neden olma suçu örnekleri arasında genellikle doktor hatalarına bağlı ölümler ve yaralanmalar ile trafik kazalarının sonrasında yaşanan ölümler ilk akla gelenler arasındadır. Taksirle ölüme neden olma suçunda, istenmeyen ve sonucu öngörülememiş olmasına rağmen, tedbir kurallarına uyulmadan gerçekleştirilen fiiller söz konusudur.
Bilinçli taksir ya da bilinçsiz taksir arasında da verilen cezalar yönünden farklılıklar bulunur. Kişi, yaptığı eylemin sonucunda başka bir kişinin ölebileceği ihtimalini biliyor ve eyleminin buna neden olabileceğini görmesine rağmen fiili işlemeye devam ediyorsa bilinçli taksir oluşur.
Bir eğlence sırasında havaya ateş edilmesi ve bunun sonucunda birinin ölmesi bilinçli taksirdir. Failin, trafikte kurallara uygun olarak gittiği sırada aniden önüne çıkan birine çarpması ve sonucunda ölüme sebep olması ise bilinçsiz taksire örnektir.
Taksirle ölüme neden olma suçu, uygulamada oldukça farklı şekillerde tezahür etmektedir. Her bir somut olayın kendi içinde değerlendirilmesi ve buna göre hukuki yol haritası belirlenmesi icap eder. Bu nedenle de alanında uzman bir avukattan hukuksal destek almak faydalı sonuçlar verir.
Taksirle Ölüme Neden Olma Suçunda Maddi ve Manevi Tazminat Davası
Taksirle ölüme neden olma suçu işlendiğinde fail aleyhinde maddi ve manevi tazminat davası açılabilir. İş kazası nedeniyle kaynaklanan ölümlerde iş sahibine; doktor hatasından kaynaklanan ölümlerde doktora; trafik kazaları sonucunda oluşan taksirli ölümlerde ise sürücüye, araç sahibine ya da işletene karşı maddi ve manevi tazminat davası açılabilmektedir.
Mağdur yakınları tazminat davasını açabilen taraf olurken, anne, baba, eş ve çocuklar gibi yakınlar bu davayı açabilir. Taksirle öldürme, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareket edilmek suretiyle kusurlu bir davranış sonucunda oluşmuş olmalıdır.
Hayata karşı suçlar, Türk Ceza Kanunu madde 85 uyarınca düzenlenir. Taksirli ölüme neden olma suçu da hayata karşı suçlar başlığında yer almaktadır. Failin bilerek ve isteyerek fiili gerçekleştirmesi, taksirli değil, kasten adam öldürme suçunun konusudur.
Taksirle Ölüme Neden Olma Suçu Cezası
Taksirle ölüme neden olma suçunda fail, bir kişinin ölümüne sebep olması durumunda TCK 85/1 kapsamında 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fail, birden fazla insanın ölümüne ya da ölümle beraber birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuşsa 2 ila 15 yıl arasında hapis cezası alabilir. Basit tıbbi müdahaleyi gerektiren yaralamalar için de bu hüküm uygulanır.
Adli Para Cezası
Taksirle ölüme neden olma suçunda, para cezası koşullar oluştuğu takdirde uygulanır. Cezanın koşulları müsaade ettiği takdirde hapis cezası para cezasına çevrilebilmektedir. Bilinçli taksirin söz konusu olduğu hallerde ise verilen cezanın adli para cezasına çevrilebilmesi mümkün değildir.
Ceza Ertelemesi
Taksirle ölüme neden olma suçu, ceza ertelemesi yapılabilen bir suç tipidir. Ceza ertelemesi yapıldığında hükümlü kişi denetim altında bir süre kalır. Ceza, denetim altındayken cezaevinin dışında çekilir.
Faile verilen ceza 2 yıl ve altında olduğunda, erteleme hükümleri ile ilgili diğer koşullar da sağlanmışsa, ceza ertelemesi uygulanabilir. Taksirle ölüme neden olma suçu, etkin pişmanlık kapsamı dışındadır. Ayrıca, taksirle öldürme suçu uzlaşma hükümleri için de uygun bir suç değildir.
Bu yazımızda sizlere, taksirle adam öldürme suçunu ve cezasını örnekleriyle elimizden geldiğince sade ve özet şekilde anlatmaya çalıştık. Haberlerde ve sosyal medyada gördüğümüz kazalarda ve ölümlerde faillerin çok az ceza alması ve kısa süre içerisinde hapisten çıkmaları, beni etkilediği gibi sizleri de etkilediğini düşündüğüm için bu yazıyı yazmaktayım.
Düğünlerde magandaların sağa sola bilinçsizce ateş etmeleri, trafik kazalarında sürücülerin alkollü ve hız sınırlarına dikkat etmeden kazalara sebep olmaları, iş yerlerinde işverenlerin işçilerin hayatlarını umursamadan sadece para kazanma hırsı ile iş yeri güvenliğine dikkat etmemeleri gibi birçok örnekte gerçekleşen üzücü ölümler toplum vicdanını oldukça yaralamaktadır.
Bu gibi olaylara sebebiyet veren faillerin kısa sürede hapisten çıkmaması için öncelikle yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesi ve cezaların artırılması gerektiğini düşünmekteyim. İnsanlardaki cezasızlık algısını kırmalı ve hak edene hakkettiği cezayı vererek bir nebze de olsa toplum vicdanını rahatlatmak için yetkili kişilerin harekete geçmesi gerekmektedir. Cezaların artırılmasının dışında, toplumun böyle olayların yaşanmaması için her türlü kaynak ve destek ile bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi de gerekmektedir.
